Koningin Elisabeth

Koningin Elisabeth is onder meer dankzij de Koningin Elisabethwedstrijd en de Muziekkapel Koningin Elisabeth niet weg te denken uit de Belgische muziekwereld. Elisabeth kreeg haar interesse voor kunst en cultuur mee van thuis uit en speelde als kind voortreffelijk viool. Ze groeide op met een grote liefde voor schilder- en beeldhouwkunst en muziek en is ongetwijfeld een van de meest kleurrijke koninginnen die ons land tot nog toe heeft gehad: ondernemend, ruimdenkend, nieuwsgierig en soms een beetje excentriek.

Elisabeth Gabrielle Valérie Marie van Wittelsbach werd in 1876 in Possenhofen geboren als dochter van hertog Karel Theodoor, een verre neef van de koning van Beieren, en Marie-José van Bragança, een Portugese prinses. Ze werd genoemd naar een zus van haar vader en haar peettante keizerin Elisabeth van Oostenrijk, beter bekend als Sisi. In 1900 trouwde Elisabeth met de Belgische kroonprins Albert, later koning Albert I. Samen kregen ze drie kinderen: Leopold (1901), Karel (1903) en Marie-José (1905). Elisabeth stierf in 1965 aan een hartaanval.

De cultuurminnende koningin-verpleegster
Vanaf de eerste dagen van de Eerste Wereldoorlog speelde koningin Elisabeth een actieve rol in het welzijn van gewonde militairen, wat haar de bijnaam ‘koninginverpleegster’ opleverde. Ze ijverde met succes voor een groot hospitaal in De Panne, niet ver van het front. Of ze er ook echt gewonde soldaten heeft verzorgd, is zeer twijfelachtig. Wel zorgde ze voor culturele verpozing door concerten en theatervoorstellingen te organiseren die de interesse voor kunst bij haar manschappen aanwakkerden. De strijdkrachten aan het front kregen zelfs een theater, ze richtte een militair symfonisch orkest op en ze ondersteunde jonge talentvolle schilders in het leger met exposities

Albert Einstein en Camille Saint-Saëns
Koningin Elisabeth speelde viool er bestaat een foto van haar als jonge moeder met de kleine Leopold die hetzelfde probeert en beeldhouwde, en haar interesse voor kunst en wetenschap uitte zich in tal van stichtingen en warme vriendschappen. Emile Verhaeren, Albert Einstein, Camille Saint-Saëns, Pablo Casals, Albert Schweitzer en professor Picard die in een ballon een tocht naar de stratosfeer ondernam behoorden tot haar intimi. Daarnaast genoot ze van talrijke reizen, zoals de triomfantelijke tour langs de belangrijkste geallieerde hoofdsteden vlak na de Eerste Wereldoorlog, en bezoeken aan Brazilië, Brits-Indië, Belgisch-Congo en Palestina. Na de dood van haar echtgenoot in 1934 zocht ze nog meer haar toevlucht in reizen, kunst en cultuur.

Elisabeth vandaag
Elisabeth staat bekend voor haar interesse voor kunst en cultuur. Uit haar contacten met kunstenaars en mecenassen groeiden ideeën die ze gretig uitwerkte. Dat ondernemerschap, waarmee ze het culturele leven van België een boost gaf, had ze van geen vreemden. In haar stamboom bevindt zich immers de ‘sprookjeskoning’ Lodewijk II van Beieren, de man van slot Neuschwanstein en hoofdsponsor van Wagners Festspielhaus in Bayreuth. Elisabeths vioolleraar was de wereldberoemde Eugène Ysaÿe, die de wereld rondreisde van de Verenigde Staten tot Rusland en haar alles vertelde over de aanpak van andere landen om het hoogste muzikaal niveau te bereiken. Geruggesteund door deze internationale knowhow en gedreven door haar liefde voor muziek en kwaliteit, organiseerde ze de allereerste Koningin Elisabethwedstrijd in 1937 (toen nog de Eugène Ysaÿewedstrijd) en ze opende de deuren van de Muziekkapel Koningin Elisabeth, een plek voor jonge talenten die streven naar muzikale excellentie.

Koningin Elisabethzaal

De rol die koningin Elisabeth speelde, is ook op andere vlakken duidelijk merkbaar in de geschiedenis van het Antwerp Symphony Orchestra. In 1958, twee jaar na de oprichting van het orkest, werd de ‘Grote Feestzaal’ (1897) van de Koninklijke Maatschappij voor Dierkunde in Antwerpen gesloten en omgebouwd tot een nieuwe concertruimte. Twee jaar later was koningin Elisabeth aanwezig bij de opening van de vernieuwde zaal die haar naam zou dragen en waar het Antwerp Symphony Orchestra (toen nog de Philharmonie en later het Koninklijk Filharmonisch Orkest van Vlaanderen of deFilharmonie) honderden concerten zou spelen. In 2016 werd op dezelfde plek in Vlaanderen de gloednieuwe Koningin Elisabethzaal geopend.
Meer informatie over de Koningin Elisabethzaal >>>